تراریوم از نظر معنی، باغ مینیاتوری در یک جام می باشد. تراریوم کلکسیونی از گیاهان کوچک است که در ظرفهای محدود و شفاف رشد می کنند. به عبارت دیگر، تراریوم باغ کوچک و خانگی است که در ظرف شیشه ای نگهداری می شود. درست کردن تراریوم که با سرخس و یا دیگر گیاهان کوچک پر می شود یک راه عملی و جالب برای داشتن منظره ای مینیاتوری در خانه می باشد.

 تاریخچه

 تاریخچه تراریوم به دوران سلطنت ملکه ویکتوریا برمیگردد. وقتی که جستجو گران گیاهان عجیب و غریب را از سفرهای شان به سرزمینهای شان می بردند، آب و هوا برای رشد موفق این گیاهان خارج از منطقه ای محصور، بسیار نا مناسب بود. بنابراین جعبه های مخصوصی از شیشه ساخته شده بود برای کاشت این گیاهان نادر و کمیاب.

 مزایای تراریوم

 تراریوم ها، چون رطوبتشان را در یک چرخه حفظ میکنند، به توجه بسیار کمی نیاز دارند. وقتی که تراریوم کاشته می شود رطوبت داخل جام گیاه را مرطوب نگه می دارد، در نتیجه آنها به مواظبت خیلی کمتری نیاز دارند به علت حفظ رطوبت در یک چرخه، فاصله آبیاری در یک تراریوم بسته می تواند 1 ماه و یا حتی بیشتر هم باشد.

وقتی ما فضای کافی و بودجه مناسب برای ایجاد باغچه در منزلمان نداریم ایجاد تراریوم می تواند موضوع زیبا و جالبی باشد.

با ساختن تراریوم می توان گیاهان تابستانی را در تمام سال حتی در فصل زمستان نیز در منزل حفظ کرد. به عبارت دیگر ما می توانیم انواع گیاهانی که در محیط طبیعی منزل امکان نگهداری از آنها وجود ندارند، را داشته باشیم.

تراریوم شیوه مناسبی برای آموزش رشد گیاهان و نحوه اثر متقابل بین گیاه و محیط به دانش آموزان می باشد.

مردم در مناسبتهای مختلف برای یکدیگر دسته گل به عنوان هدیه می برند. تراریوم می تواند جایگزین بسیار خوبی برای دسته گل باشد. زیرا از یکطرف می تواند بسیار زیبا و جذاب طراحی و ساخته شود و از طرف دیگر ماندگاری بسیار بیشتری نسبت به یک دسته گل دارد.

با توجه به مشغله ها و گرفتاری هایی که مردم در این زمان دارند، وقت و حوصله زیادی برای پرداختن به گیاهان و گلها و نگهداری و مواظبت از آنها ندارند. ما به وسیلۀ تراریوم می توانیم این مشکل را برطرف کنیم زیرا ساخت و کاشت تراریوم آسان می باشد، همچنین به مواظبت و مراقبت زیادی احتیاج ندارد. ما به وسیلۀ تراریوم می توانیم جلوه ای از طبیعت را به منزلمان بیاوریم.

با توجه به موارد بالا اگر مردم نسبت به تراریوم آگاهی پیدا کنند، این محصول بازار بسیار خوبی می تواند پیدا کند در نتیجه از نظر درآمد زایی نیز می تواند مؤثر باشد.

 وسایل مورد نیاز

 علاوه بر گیاهان جهت ایجاد باغ شیشه ای وسایل ذیل مورد لزوم است که عبارتند از :

 ۱ .  ظروف شیشه ای : این ظروف که تنگ مانند هستند باید دارای دهانه گشاد بوده و از شیشه های بی رنگ و کاملا شفاف و صاف تهیه شده باشند، به علاوه می توان درب آن را محکم بست ولی می توانند از نظر شکل و اندازه متفاوت باشند معمولا دارای اندازه استاندارد شده می باشند یکی به ارتفاع 90 و دیگری نصف آن یعنی 45.

2 .  لوله  : از این لوله برای ریختن خاک و موارد دیگر به داخل شیشه استفاده می شود. جنس آن ممکن است فلزی یا مقوائی و ... باشد، طول این لوله بستگی به ارتفاع ظرف دارد.

 3 . قیف : قیفی که جهت این کار استفاده می شود می تواند از جنس پلاستیک ، شیشه و... باشد ولی بهر حال باید سوراخ آن طوری باشد که قطعات زغال سنگ و سنگ ریزه از آن عبور کند.

 ۴ . چنگال یا شاخه آهنی : که معمولا از سیم ساخته شده و برای هموار نمودن و صاف کردن خاک داخل شیشه بکار می رود و میتوان از یک چنگال غذا خوری نیز استفاده نمود برای اینکه دسته بلندی داشته باشد دسته آن را درنی فرو می نماییم .

 5 . بیل کوچک : که می توان آن را با خم کردن دسته یک قاشق غذا خوری تهیه نمود و دسته اش را به نی وصل کرد و حتی دسته قاشق را شکست و انتهای آنرا به نی وصل کرد.

 6 .  وسیله کوبیدن خاک : می توان در انتهای یک نی مقداری پنبه قرار داد و بوسیله آن خاک را کوبید تا سفت شود دهانه بطری باریک باشد می توان از یک چوب پنبه که به انتهای چوب یا سیمی متصل شده است استفاده نمود.

 7 .  سیم انتقال دهنده های گیاه : عبارت است از سیم طویلی که سر آن داری خمیدگی قلاب مانند جهت انتقال گیاه به داخل ظرف به کار می رود ، می توان از این سیم با قرار دادن مقداری پنبه بر روی خمیدگی آن برسی (Bross) برای پاک کردن جدار داخلی ظرف شیشه ای تهیه کرد، تا چنانچه سطح داخلی ظرف توسط خاک و با مواد دیگر آلوده است به راحتی بتوان آن را تمیز کرد و خصوصاً سیم به آسانی خم شده و همه جای ظرف را به سهولت تمیز می کند.

 8 .  تیغ تیز : که به انتهای نی وصل شده و برای برید ن برگهای پژمرده و یا هرس گیاه مورد استفاده قرار می گیرد .

 9 . میخ : که به انتهای یک نی توسط یک چکش فرو رفته است و سپس سر پهن آن قطع گردیده است ، این وسیله برای جمع آوری برگهایی که از گیاه جدا شده و در ته ظرف افتاده است بکار می رود.

 10 .  انبر مخصوص : که ازدو قطعه چوب یا ورق آهن نازک ساخته شده و توسط فنر گیره لباس بهم متصل شده است و به آسانی دهانه آن باز و بسته می شود. از این وسیله برای جمع آوری شاخه های هرس شده و وجین کردن علفهای هرز درون ظرف استفاده می گردد

 ظروف مطلوب براي ايجاد باغ شيشه اي يا تراريوم  براي ايجاد تراريوم میتوانیم از ظروفي به اشکال و ابعاد مختلف استفاده كنيم ولی يك نکته مهم در اين بين به چشم ميخورد.

آيا ظرف نوع گیاه را در تراريوم مشخص ميكند يا نوع گیاه است كه ظرف را تعيين ميكند. بسته به مورد ايجاد تراريوم ميتوان يكي از دو حالت فوق رخ دهد ولی آنچه بیشتر در نزد ما معمول است و ساده تر بوده اين است كه با ظرف شروع كنيم . انتخاب ظرف به سليقه شخصی ما و نیز جايی كه در اختیار داریم بستگی دارد ولی انتخاب گیاه تحت تاثیر عوامل مختلفی است كه میتواند انتخاب ما را محدود كند. ظرف مناسب ظرفی است كه به راحتی بتوانیم دربش را باز و بسته كرده و از جنس شيشه شفاف باشد ( يا ماده شفاف دیگر ) تا بتواند نور را به خوبی از خود عبور دهد.البته ظروف زیباتر نظیر ظروف كريستالي بسیار زیباتر از شيشه هاي معمولی يا ظرف ترشی و مربا خواهند بود. اين بسته به امکانات و سليقه ماست كه از چه ظرفی استفاده كنيم .

انتخاب نوع شيشه ظرف مهم است از اين جهت كه شيشه شفاف تمام پرتوهاي نوری را از خود عبور داده و رشد متناسبی را براي گیاه فراهم ميكند و شيشه رنگی هر قدر هم كم رنگ باشد در عبور پرتوهاي نوری دخل و تصرف ميكند و نور همرنگ شيشه را بیشتر به داخل ظرف انتقال میدهد و از طيفهاي نوری دیگر ممانعت ميكند . مثلا شيشه قرمز تنها به طيف قرمز اجازه عبور میدهد كه نتیجه اش رشد افقی گیاه بوده و نمیتواند شکل واقعی و دلخواه خود را بدست آورد. اگر مصر به استفاده از شيشه رنگی باشيم باید تا حد امکان شيشه كم رنگی را انتخاب كرده و تنها از گیاهان سايه دوست استفاده كنيم ولی در نهایت نسبت به شيشه شفاف نمیتوانیم انتظار گیاه جالبی را داشته باشيم. بطري خالي هر دوستدار تراريومي را وسوسه به ايجاد يك تراريوم ميكند. باید به اين نکته توجه كنيم كه تمام گیاهان به نور قرمز و آبی نیازمندند و بطري هاي سبز كه بیشتر دیده میشوند براي اين كار مناسب نيستند.

علاوه بر ظروف شيشه اي میتوانیم از ظروف شفاف دیگر نیز استفاده كنيم . موادی نظیر پلاستيك يا طلق كه نور را بخوبی از خود عبور میدهند . تنها به اين نکته باید توجه كنيم كه به هنگام كار با اين موارد سبب آسیب و خط برداشتن آنها نشويم . براي تمیز کردنشان میتوانیم از پارچه هاي نرم استفاده كنيم .

اگر قبلا گياهي را در اختیار دارید يا مايليد گیاه خاصی را در تراريوم نگهدارید بايد به اين نکته توجه داشته باشيم كه شکل و اندازه ظرف متناسب با نیاز فعلی و آینده گیاه باشد ، چراکه گیاه رشد كرده و خيلي زود ممکن است ظرف انتخابی را غير متناسب سازد. ظروف با عمق و طول مناسب براي كاشت گیاهان متنوع مناسب است از جمله اين ظروف ميتوان آكواريوم را نام برد كه كه طول و عرض و عمق مناسبی دارد.. در اين ظروف میتوانیم آنتوريم و سرخسهاي بزرگ و كالاديم هاي رنگي را در جوار همدیگر بكاريم و از سرخسهاي كوچك براي پوشاندن سطح خاك استفاده كنيم . در ظروف كوچك میتوانیم انواع بگونياي مینیاتوری را همراه سرخسهاي كوچك بكاريم و نیز پاره اي گیاهان جنگلی كوچك براي كاشت در ظروف كوچك در بسته مناسب است .

کاربرد مخازن و ظروف چهار گوش براي ساخت تراريوم

به دلیل شکل خاص ظروف چهار گوش ، كار کردن با آنها آسانتر بوده و در بين ظروف چهارگوش ميتوان از آكواريوم به عنوان گزينه اي مناسب ياد كرد. آكواريوم کهنه و نشت دار نیز میتواند در اين خصوص به خوبی مورد استفاده قرار گیرد و درزهايش را با چسب آكواريوم ، ترميم و بازسازی كرد.

 انواعی از طرح هاي جالب تراريوم terrarium

 اگر در نظر داريم كه آكواريومي براي كار طراحي يا سفارش دهيم بهتر است انواع باريك و بلندش را در نظر بگيريم تا بتوان به راحتي بر روي طاقچه پنجره اتاق قرار داده شود. در صورتي كه تمايل و توان ساخت را داشته باشيد ميتوانيد خود با شيشه به ساخت اكواريوم مطلوبتان اقدام كنيد . اگر امكان تهيه تلق ضخيم و شفاف وجود داشته باشد از شيشه بهتر است زيرا از شيشه سبكتر بوده و ظريف كاريهاي بيشتري در آن ميتوان به كار بست . اگر مايل به داشتن مخازن و ويترين هاي قديمي باشيم ميتوانيم به عتيقه فروشيها سر زده و ظرف مناسب خود را انتخاب كنيم. در اين جور مكانها ، ويترين هاي قديمي در ابعاد و اشكال مختلفي ديده ميشود ، انواعي كه مستقيما روي زمين قرار داده ميشوند ، پايه دار ، يا انواعي كه به ديوار آويزان ميشوند و انواعي كه براي روي ميز مناسب هستند. چهارچوب اين ويترينها از چوب بلوط ، گردو يا فلز ساخته شده كه ديواره همه آنها از شيشه است و معمولا دري دارد كه بوسيله لولا به حركت در ميايد. اين ويترينها ميتوانند باغهاي شيشه اي زيبايي را ايجاد كنند خصوصا اگر روشنايي اتاقمان زياد باشد. تعدادي از ويترينهاي قديمي درپوش ندارند و رطوبت موجود در ان بسيار سريعتر از دسترس خارج ميشود. در اين خصوص بايد توجه داشت كه از گياهاني استفاده شود كه به رطوبت كمتري احتياج دارند مانند خانواده كاكتوسها، در غير اينصورت براي حفظ رطوبت بايد از درپوش مناسبي استفاده كرد. جامها و ظروف شيشه اي گرد در صورتي كه دهانه شان به اندازه كافي گشاد باشد تا بتوان به اساني دستمان را در داخلش فرو برده و در داخلشان كار كنيم براي ايجاد تراريوم مناسب بوده و ميتوان با آنها اشكال فانتزي و زيبايي را بوجود آورد. از انجائيكه قطر دهانه ظروف گرد از قطر بدنه آنها كمتر است ميتوان نتيجه گرفت كه رطوبت به سرعت از دست نميرود و ميتوان از آنها بدون استفاده از درپوش نيز براي كاشت گياهاني نظير كاكتوس كه نيازمند رطوبت كمي هستند استفاده كرد. ظرفهاي بلوري مخصوصي نيز وجود دارند كه داراي درپوش بوده و معمولا به عنوان جاي شکلات و آجيلي از آنها استفاده ميشود و ميتوان براي ايجاد تراريوم نيز از آنها سود برد. با توجه به اندازه و شکل گیاه ميتوانيم از پارچهاي بلوري آب ، ليوانهاي بزرگ دسته دار و گلدانهای شيشه اي بزرگ نيز براي ايجاد باغهای شيشه اي زیبا استفاده كرد. بايد در نظر داشت كه در انتخاب نوع ظرف محدودیت چندانی نداریم و مهم ذوق و شروع كار است . كسي كه علاقمند باشد با كمي توجه میتواند ظروف مناسب و متنوعی را در اطراف خود بيابد . حتی در ميان ظروف آزمایشگاهی نيز نمونه هاي زیبا و جالبی براي ايجاد تراريوم يا باغ شيشه اي پیدا ميشود. در ظروف گرد نيز به مانند آكواريوم ، هر قدر قطر دهانه ظرف گشاد تر باشد به همان ميزان بر نسبت تبخير افزوده ميشود. از اينرو براي ظروفي كه دهانه بسیار گشادی دارند حتما بايد از در پوش استفاده شود. همیشه بايد توجه داشت كه يكي از اصول مهم ايجاد و حفظ باغهای شيشه اي يا تراريوم بخصوص در مورد گیاهان رطوبت دوست ، حفظ رطوبت است . جامها و ظروف شيشه اي مدور خصوصا براي گیاهان پر برگ و كم رشد مثل بنفشه آفريقايي ، آرديسبا مناسبند . اگر يكي از اين گیاهان را در ظرف كوچك بیضی شکل يا مدوري قرارداده و مقداری خزه و چند تكه سنگ چخماق صاف نيز دور و برش در ته ظرف بگذاریم میتوانیم منظره زیبايی را بو جود آوريم . از جامها و ظروف شيشه اي گرد ميتوان براي ساخت باغ شيشه اي گنبدی استفاده كرد.به اين ترتیب كه گیاه را در بشقاب گود و يا هر ظرف گود ديگري كه عمق كافي براي رشد ريشه داشته باشد کاشته و جام شيشه اي را وارونه روي آن قرار داد. فقط بايد دقت شود كه ظرف گود زیرین متخلخل نباشد تا رطوبت از دست نرود كه براي اين كار ظروف ملامين يا لعابدار مناسب هستند. کاشتن و نگهداری گیاه در بطریهای شيشه اي دهان گشاد جالب و در عين حال مشکل است. بهتر است وقتی كمي تجربه و مهارت در ايجاد تراريوم يافتيم به سراغ بطریها براي ايجاد تراريوم برويم . كاشت گیاه در درون بطري به تكنيك و وسایل خاص خود نيازمند است و از اينرو اگر مایلم از بطري براي ايجاد تراريوم بهره ببریم بهتر است حداقل بطري دهان گشادی را انتخاب كنيم كه بتوانیم به راحتی دستمان را درونش فرو برده و در آن كار كنيم.

نکته مهم در كاشت گیاه در درون بطري اين مطلب است كه نوع گیاه و اندازه آن بايد دقیقاً مورد نظر و توجه قرار بگيرد. زیرا گیاه کاشته شده در درون بطري تقریباً از دسترس ما خارج بوده و امکان هرس و کوتاه كردنش وجود ندارد.

 تراريوم با استفاده از بطري استوانه اي

 براي كاشت گیاه در بطري بايد اندازه نهايي گیاه پس از رشد کامل در نظر گرفته شود و متناسب با آن بطري مناسبی انتخاب و تهیه شود. البته در بطريهايي كه دهانه گشادی دارند امکان هرس گیاه وجود دارد و كاشت گیاهان هرس شدنی نظیر پودوكارپوس و گیاهان پاكوتاهي نظير گلوكسينيا مانعی ندارد. از نظر شکل بطري نیز انتخابهای متعددی در پیش رويمان قرار دارد. از تنگهاي كريستالي گرفته تا شيشه هاي قديمي مربا و نوشیدنیهای مختلف .

 تراريوم با استفاده از بطري دراز

حتی نيازي نیست كه کف بطریها مسطح باشد. بطريهايي كه قسمت تحتانيشان مدور است براي آویز جالب است و بديهي است كه وسیله اي كه براي اويز کردن انتخاب میشود بايد توانايي نگهداری باغ شيشه اي يا تراريوم تازه ساخته و احیاناٌ آبیاری شده را داشته باشد. بطریهای دهانه تنگ را ميتون بدون در پوش نگهداشت زیرا رطوبت زيادي از دست نمیدهند.

 تراريوم با استفاده از بطري گرد دهان تنگ

 اگر مشاهده شد كه گیاه در درون بطري طراوت خود را از دست میدهد ميتوان دهانه بطري را با چوب پنبه مسدود كرد. تراریوم از نظر معنی، باغ مینیاتوری در یک جام می باشد. تراریوم کلکسیونی از گیاهان کوچک است که در ظرفهای محدود و شفاف رشد می کنند. به عبارت دیگر، تراریوم باغ کوچک و خانگی است که در ظرف شیشه ای نگهداری می شود. درست کردن تراریوم که با سرخس و یا دیگر گیاهان کوچک پر می شود یک راه عملی و جالب برای داشتن منظره ای مینیاتوری در خانه می باشد

اندازه ظرفها باید طوری انتخاب شوند که بزرگی آن برای احاطه 2 یا چند گیاه کافی باشد. مثل تنگ ماهی، ظرف شیشه ای شکلات، آکواریوم، ظرفهای شیشه ای مربا یا بطری بزرگ.

برای افراد مبتدی، پیشنهاد می شود که یک ظرف بزرگ و در باز مانند آکواریوم انتخاب شود. کارکردن داخل آن بسیار آسان است و با کسب تجربه شما می توانید از چوبهای بلند و یا بیلچه برای کاشتن گیاهان در ظروفی که دهانه آن کوچک است استفاه کنید.

هر ظرف تمیز می تواند برای ساختن تراریوم استفاده شود. نیاز اصلی این است که مانع دخول آب شود. چیزهائی را انتخاب کنید که به اندازه کافی برای جا دادن گیاهان بزرگ باشند و سرپوش آن طوری باشد که مانع خروج رطوبت گردد. کوزه، بطری، آکواریوم ظرفهای هستند که بطور معمول مورد استفاده قرار میگیرند. طراحی های دیگر مانند بلوک های شیشه ای می توانند به دکور منزل زیبائی ببخشند.

ظرف باید شفاف باشد، زیرا ظروف رنگی و یا کرد نور را کاهش می دهند و در رشد گیاه دخالت می کنند.

ظروف می توانند باز یا بسته باشند . گیاهان در ظروف بسته باید رطوبت بالا را بتوانند تحمل کنند. ظروف با درب بزرگ بدون پوشش ممکن است مورد استفاه قرار بگیر اما احتیاج دارد به آبیاری متناوب برای اینکه رطوبت را حفظ کنند. تراریوم های باز خشک هستند و کمتر دچار بیماریهای می گردند.

قبل از کاشت ظرف را استرلیزه کنید. آنرا با آب گرم و صابون خوب شستشو دهید. اگر از ظرفهای تمیز شیشه ای تجاری استفاده می کنید اجازه دهید که درب ظرف چندین روز قبل از کاشت باز باشد.

 زغال چوب : از زغال چوب برای جذب بوی نامطبوع ظرف استفاده می گردد.

پارچه پرده ای فایبر گلاس یا جوراب زنانه نایلونی : این مواد برای جلوگیری از فرو نشستن خاک و از بین رفتن توانایی آن برای زه کشی استفاده می شوند. چوبهای بلند می توانند مفید باشند. طول مناسب بستگی دارد به ارتفاع ظرفی که برای تراریوم بکار می رود. آنها می توانند مورد استفاده قرار بگیرند برای حفر چاله هایی که برای کاشت گیاهان بکار می روند.

ممکن است شما از قاشق بزرگ آشپزخانه در جابجایی خاک و مواد زه کشی و از چنگال برای شیار بازکردن استفاده کنید. اگر دهانه ظرف مورد استفاده ما خیلی کوچک باشد از یک قیف کاغذی یا فویل آلومینیومی برای ریختن خاک به داخل ظرف استفاه کنید.

قیچی خانگی می تواند کمک کند برای هرس گیاهان قبل از اینکه کاشته شوند.یک اسپری آب پاش برای آب دادن به تراریوم می توند مورد استفاده قرار بگیرد.

مراحل ساخت تراریوم

 مرحلۀ اول

ظرف مورد نظر ار انتخاب کرده، آنرا تمیز و خشک می کنیم. یک لایه سنگ ریزه داخل ظرف می ریزیم. سعی می کنیم مقدار بیشتری از سنگ ریزه ها به یک سمت دیواره ظرف متمایل باشند. این کار به زه کشی بهتر کمک می کند.

زه کشی مناسب ضروری است رای اینکه مطمئن شویم که خاک بیش از حد اشباع نشود که باعث شود ریشه پوسیده شود و گیاه شما از بین برود. میزان مواد زه کشی بستگی به اندازه و شکل ظرف دارد. با توجه به اندازه ظرف شما می توانید که لایه 1 اینچی از مواد را در ته ظرف پخش کنید، بطوریکه تمام ظرف را بپوشاند. (کوچکترین حالت) برای ظرفهای عمیق یا بزرگ حتی لایه ای تا 3 اینچ نیز ممکن است مورد استفاه قرار بگیرد. گاهی قبل از لایه سنگ ریزه، لایه نازکی از خزه در ته ظرف قرار می دهند.

 مرحلۀ دوم

 برای جذب بوهای ناخوشایندی که موقع آبیاری ایجاد می شود لایه نازکی از زغال روی لایه سنگ ریزه های می ریزیم

 مرحلۀ سوم

 قرار بودن یک لایه مواد غیر طبیعی روی زهكش لایه ای را ایجاد می کند که از فرو نشستن خاک و از بین رفتن توانایی آن برای زه کشی جلوگیری می کند. مواردی مثل پارچه های پرده ای فایبر گلاس، جوراب های زنانه نایلونی یا پرده دور انداختنی، موارد خوبی هستند. چون دارای خلل و فرج کافی برای عبور آب هستند که هم خاک و ذرات را نگه می دارند و هم زود فاسد نمی شوند.

گاهی از خزه اسفاگنوم نیز به این منظور استفاده می شود

 مرحلۀ چهارم

 به مقدار کافی خاکی تمیز و استرلیزه شده که تقریباً 5/1 تا 4/1 حجم ظرف را پر می کند، اضافه می کنیم. برای دادن جلوه بیشتر به تراریوم، خاک را بطور مسطح در ظرف نمی ریزیم، بلکه آنرا شیبدار و تپه مانند می ریزیم تا گیاهان در سطوح مختلف قرار گیرند. خاک را از پشت به سمت جلو شیبدار کنید. معمولاً اختلاق سطح بین خاک جلو خاک عقب 1 تا 2/1 اینچ می باشد. اگر چه، اگر تراریوم دایره ای است، شما می توانید سطح صافی را برای کشت داشته باشید.

می توان از خاکهای گلدانی بسته بندی شده که استرلیزه هم هستند استفاده کرد یا اینکه از مخلوط خاک باغچه و پیت ماس محیط کشت را تهیه کرد.

خاک باید نرم، دارای زه کشی خوب و بدون کود باشد.

برای تراریوم نواحی گرمسیری با گیاهان شاخ و برگدار، یک قسمت خاک، یک قسمت پیت ماس و یک قسمت پرلیت استفاده کنید. اگر شما می خواهید یک باغ کاکتوس ایجاد کنید از خاک زبر که از یک قسمت خاک و یک قسمت شن تشکیل شده است استفاده کنید.

برای از بین بردن عوامل بیماری زا در خاک تهیه شده می توان به روش زیر عمل کرد:

ابتدا خاک را مرطوب کرده و در سینی بزرگ پهن کنید. سپس آنرا تحت دمای 200 درجه فارنهایت به مدت 20 دقیقه قرار دهید. هر 5 دقیقه یکبار نیز خاک را به هم بزنید. به این ترتیب خاک استرلیزه خواهد شد.

خاک ورد استفاده تان را قبل از استفاده مورد آزمایش قرار دهید، به این صورت که آنرا با دست فشار دهید، اگر به راحتی فشرده شود مقداری پرلیت و وری کولات برای کمک به زه کشی به خاک اضافه کنید.

خاکی که به تراریوم اضافه می شود نسبتاً خشک باشد، در غیر اینصورت به دیواره ها می چسبد.

خیلی از اوقات خاک می تواند با طراوت شود به وسیله بریدن لایه بالایی خاک و اضافه کردن خاک تازه

 مرحله پنجم

 بعد از تهیه محیط کشت و قرار دادن در ظرف، نوبت به انتخاب و کاشت گیاهان می رسد.

دنبال گیاهانی باشد که رشد کم و برگهای کوچک داشته باشند. برای تهیه تراریوم،گیاهانی باید انتخاب شوند که علاوه بر دارا بودن شاخ و برگ زیبا، رشد کندی داشته باشند. همچنین توانایی تحمل رطوبت زیاد هوا و خاک، و نور کم را هم داشته باشند. ما در تراریوم گیاهانی را می توانیم پرورش دهیم که به درجه رطوبت بالایی،نیاز دارند. که در غیر اینصورت در هوای خشک خانه این گیاهان از بین می روند.

تعدادی از گیاهانی که می توان از آنها در تهیه تراریوم استفاده کرد عبارتند از : کالاته آ، پیرومیا، سرخس، فیتونیا، پتوس، کاماادورا، سارانتا، کراسولا یا گیاهانی مثل بنفشه، توت فرنگی وحشی و

کاکتوس، گیاهان گلدار گرمسیری یا یک ترکیب از گیاهان رنگارنگ برای استفاده در تراریوم مناسب هستند. گیاهان به رشد پیوسته و آرام نیاز دارند، همچنین باید توانایی همزیستی با گیاهان هم راهشان را در شرایط یکسان داشته باشند. هرگز از ترکیبی از گیاهان که نیازهای رشد مختلفی دارند استفاده نکنید. گیاهانی را انتخاب کنید که از لحاظ واریته، اندازه، بافت و رنگ احتیاجات شان مشابه یکدیگر باشد.

بهتر است گیاهانی مورد استفاده قرار بگیرند که از لحاظ اندازه مناسب برای ظرف انتخاب شده باشند. گیاهانی که دارای رشد کم هستند به دستکاری و نگهداری کمی نیاز دارند. اگر شما می خواهید که توجه بیشتری به آنها داشته باشید می توانید گیاهانی که رشد بیشتری دارند را آزمایش کنید. آنها به تربیت بیشتر و مداوم نیاز دارند اما شما می توانید تنوع بیشتری در تراریوم خود داشته باشید.

اگر ظرف تراریوم طوری است که تمام سطوح شفاف بوده و دارای دید است باید گیاهان بزرگتر را نزدیک به مرکز کاشت.اما اگر فقط 2 یا 3 سطح آن دیده می شود، گیاهان بلند تر باید در قسمت دیواره پشتی جای داده شوند .

ترتیب گیاهان را بوسیله حرکت آنها در داخل ظرف (اگر دهانه ظرف بزرگ باشد)یا محل بازی که اندازه آن مشابه تراریوم باشد تعین کرد .

گیاهان نباید خیلی نزدیک هم کاشته شوند،بلکه باید فضای کافی برای هر کدام از آنها در نظر گرفته شود.گیاه باید طوری مستقر شود که پایه گیاه همسطح سطح بالای خاک باشد . اجازه ندهید که پایه گیاه بالاتر از سطح خاک قرار گیرد.

گیاهان گرمسیری و جنگلی در تراریوم بسته ویا دریچه دارمورد استفاده قرار بگیرد.گیاهان آبدار و شاداب در ظرفهای باز مورد استفاده قرار بگیرد .

بسیار مهم است که گیاهان فاقد حشره یا بیماری باشند .هر برگ آسیب دیده یا زرد یا هر برگی که نشان از آسیب حشره یا بیماری دارد را فورا جا به جا کنید.اگر بیماری برای شما دارای اهمیت است گیاهان را در یک بسته پلاستیکی برای دو هفته قبل از کاشت در تراریوم قرار دهید، اگر بیماری وجود داشته باشد روی شاخ و برگ و ساقه نمایان می شود. سریعا گیاه را در ظرف بکارید، تا ریشه های بدون حفاظ خشک نشوند .

وقتی در یک ظرف با دهانه عریض کشت می کنید از قاشق برای در آوردن خاک استفاده کنید. اگر از ظرفی با دهانه باریک استفاده می کنید باید روشی برای قرار دادن گیاه در تراریوم ایجاد کنید. برای وارد کردن نباتاتی که ریشه آنها بزرگ است آنها را داخل کاغذ یا پارچه پیچانده و فرم می دهند . از یک انبر بلند و باریک یا چوبی که انتهای آن سیم حلقوی بسته شده است استفاده کنید. با این چوب چاله را قبل از کاشت حفر کنید و بعد از کاشت چاله را پر کنید و اطراف آن را به آرامی فشار دهید . ک چوب بلند که انتهای آن یک چوب پنبه قرار دارد وسیله مناسبی برای محکم کردن خاک اطراف گیاه است .

بر خلاف باغ لازم نیست که ریشه ها را شل و نرم کنید. در تراریوم نمی خواهیم که گیاهان رشد سریع داشته باشند و باقی ماندن ریشه ها به صورت گلوله ای متراکم باعث می شود که رشد گیاهان آهسته باشد

 مرحله ششم

 بعد از کاشت گیاهان، می توان تراریوم را با استفاده از تخته سنگ، چوب شکسته، خزه و چیزهای دیگر تزئین کنیم. با این عمل یک دنیای کوچک زندگی گیاهی ترسیم می شود.

مرحله هفتم

ظرف را با در پوش یا سینی شیشه ای بپوشانید. در این مرحله ارتباط با محیط قطع می شود و جنگل بارانی مینیاتوری ایجاد می شود

 مرحله هشتم

 هر گیاهی را که شروع به پوسیدگی می کند جابجا کنید . پوسیدگی معمولاً در اثر رطوبت زیاد بو جود می آید. اگر این اتفاق در تراریوم بسته بیفتد در پوش را حرکت دهید تا ظرف خشک شود. تراریوم بسته را در هفته اول بعد از کاشت در نظر بگیرید. در این زمان غالباً بیماریها شروع می گردد. هر برگی که می میرد یا گیاهی که شروع به پوسیدگی می کند باید سریع از بین برود قبل از اینکه مشکل به سایر گیاهان نیز سرایت کند. در بیشتر حالات، بعد از چند هفته تراریوم استقرار پیدا می کند و خطر بیماری ها کاهش پیدا می کند .

نظارت خود را برای برگهایی که می افتد و یا هر قسمتی از گیاه که دچار پوسیدگی می شود ادامه دهید.

عدم موفقیت بسیاری از تراریوم ها در نتیجه کود بیش از اندازه می باشد . کمتر از یک سال بعد از کاشت برنامه ای برای کود دادن نداشته باشید .اگر گیاهان به زردی گراییده شوند و با قدرت رشدشان بدون هیچ دلیل مشخصی کم شود، کود سبکی که به صورت محلول با آب است به نسبت 4/1 گیاهان خانگی داده شود

 توصيه‌هاي مهم

 پس از کاشت، گیاهان را با اسپری آبیاری کرده، که در این صورت برگهای آنها نیز تمیز می شوند. آبیاری شدید باعث از بین رفتن گیاهان می شود. هیچگاه آب را به طور مستقیم روی تراریوم نریزید، زیرا محلی برای زه کشی که آب از آن خارج شود وجود ندارد. آب به مقداری اضافه کنید که فقط خاک مرطوب شود. هیچگاه آب جمع شده در زیر لایه سنگ ریزه نداشته باشید. زیرا آب باعث خواهد شد که ریشه گیاه دچار پوسیدگی شود. وقتی که کناره های ظرف خشک هستند و هیچ رطوبتی در کناره ها آشکار نیست، مقدار کمی آب اضافه کنید .

اگر در اثر آبیاری زیاد فضای داخل ظرف مه آلود شود ،در ظرف را بر می داریم تا آب اضافی تبخیر شود، سپس در ظرف را می گذاریم .

وقتی که گیاهان برای اولین بار در تراریوم کاشته می شوند، تراریوم شروع به ایجاد آب و هوای مناسب گیاه می کند. گیاهان رطوبت را از برگهایشان از دست می دهند که روی شیشه متمرکز می شود و دوباره به خاک بر می گردد. این چرخه باعث می شود که تراریوم برای مدتها احتیاج به آبیاری نداشته باشد. در تراریوم های بسته فاصله آبیاری می تواند 1 ماه یا بیشتر باشد. در بیشترین حالت، به آبیاری در هر دو هفته یک بار نیاز دارید، که این به شرایط بستگی دارد .

تراریوم را در معرض نور مستقیم آفتاب قرار ندهید. اجازه تابش مستقیم باعث افزایش درجه حرارت داخل تراریوم می شود و باعث سوختگی گیاه خواهد شد .

تراریوم را در جایی قرار دهید که نور غیر مستقیم کافی داشته باشد. پشت پنجره های شمالی بهترین مکان خواهد بود بیشتر گیاهان که برای تراریوم مناسب هستند به نور بیش از اندازه نیاز ندارند، اما مقدار نور باید خوب باشد اگر تراریوم در محلی قرار دارد که نور در آنجا پایین است، نور مصنوعی اضافه کنید. یک لامپ w 100 در داخل تراریوم و یا لامپ فلوراسنت بالای تراریوم می تواند مفید باشد. در جایی که نور بیرونی ضعیف است، نور مصنوعی را 16 تا 18 ساعت در روز داشته باشید.

برای اینکه گیاهان بر اثر نور به یک سمت خم نشوند باید جای ظرف را هر چند وقت یک بار تغییرداد و جهت آن را نسبت به نور عوض کرد.

تراریوم 3

كلمه تراريوم، كلمه‌اي لاتين است كه از دو قسمت Terra به معني خاك و زمين و -rium به عنوان پسوند مكان تشكيل شده است. بر اين اساس مي‌توان اين عبارت را به " نمايشگاه جانداران زميني" ترجمه كرد. به عبارتي ديگر، يك تراريوم جلوه‌هايي از نمونه‌هاي زندگي گياهي يك منطقه يا اقليم را دربرمي‌گيرد.

 

اين محصول اولين بار توسط يك پزشك جراح انگليسي به نام ناتانيل وارد Nathaniel Ward در سال 1827به شكلي كاملاً تصادفي ساخته شد. در واقع او در مورد پرورش و تغيير و تحول پيله‌اي پروانه‌ها كار مي‌كرد اما متوجه شد كه آلودگي حاصل از كارخانه‌هاي لندن كه نزديك منزل وي بود جلوي رشد آنها را مي‌گيرد.

دكتر وارد چرخه زندگي پروانه‌ها را در شرايط طبيعي مورد پژوهش قرار داد. به اين شكل كه شفيره پروانه را در يك ظرف مربا گذاشت و سپس مقداري خاك روي درون ظرف ريخت.

بعد از چند هفته دكتر وارد ديد كه يك گياه در خاك درون ظرف روييده است.

اينكه در اين مدت گياه بدون آبياري به رشد خود ادامه داده فكر او را درگير خود كرد. او فهميد هنگامي كه گياه نم را از برگ‌هايش از دست مي‌دهد اين نم روي ديواره شيشه جمع شده و به شكل آب دوباره به داخل خاك بازگشته و گياه را آبياري مي‌كند و اين چرخه پايدار باران مانند درون ظرف، بهترين شرايط را براي رشد گياه فراهم مي‌آورد.

در ادامه او دو تراريوم كوچك تهيه كرد كه در آن سرخس و نوعي گياه از خانواده غلات كاشته بود و آنها را با كشتي به سيدني استراليا فرستاد. در اين سفر كه به مدت هشت ماه به طول انجاميد و با وجود تغييرات زياد دما در دوره سفر گياهان به خوبي رشد كردند و صحيح و سالم به استراليا رسيدند. پس از آن وي دوباره در شرايطي همانند پيشين آنها را به لندن بازگرداند.

 

روش ساخت تراریوم

وسایل مورد نیازدر ساخت تراریوم :
ظرف:
اندازه ظرفها باید طوری انتخاب شوند که بزرگی آن برای احاطه 2 یا چند گیاه کافی باشد. مثل تنگ ماهی، ظرف شیشه ای شکلات، آکواریوم، ظرفهای شیشه ای مربا یا بطری بزرگ.

برای افراد مبتدی، پیشنهاد می شود که یک ظرف بزرگ و در باز مانند آکواریوم انتخاب شود. کارکردن داخل آن بسیار آسان است و با کسب تجربه شما می توانید از چوبهای بلند و یا بیلچه برای کاشتن گیاهان در ظروفی که دهانه آن کوچک است استفاه کنید.

وسایل مورد نیاز:

هر ظرف تمیز می تواند برای ساختن تراریوم استفاده شود. نیاز اصلی این است که مانع دخول آب شود. در ساخت تراریوم ظروفی را انتخاب کنید که به اندازه کافی برای جا دادن گیاهان بزگ باشند و سرپوش آن طوری باشد که مانع خروج رطوبت گردد. کوزه، بطری، آکواریوم ظرفهائی هستند که بطور معمول مورد استفاده قرار میگیرند. طراحی های دیگر مانند بلوکهای شیشه ای می توانند به دکور منزل زیبائی ببخشند.

ظرف باید شفاف باشد، زیرا ظروف رنگی و یا کدر نور را کاهش می دهند و در رشد گیاه دخالت می کنند.

ظروف می توانند باز یا بسته باشند . گیاهان در ظروف بسته باید رطوبت بالا را بتوانند تحمل کنند. ظرف با درب بزرگ بدون پوشش ممکن است مورد استفاه قرار بگیرد اما احتیاج دارد به آبیاری متناوب برای اینکه رطوبت را حفظ کند. تراریوم های باز خشک هستند و کمتر دچار بیماریها می گردند.

قبل از کاشت ظرف را استرلیزه کنید. آنرا با آب گرم و صابون خوب شستشو دهید. اگر از ظرفهای تمیز شیشه ای تجاری استفاده می کنید اجازه دهید که درب ظرف چندین روز قبل از کاشت باز باشد .

 

بستر کشت در ساخت تراریوم (باغ شیشه ای)

بستر کشت شامل سه لایه زیر است :

1 - لایه زه کشی  ،  بهترین مواد برای لایه زه کشی ، پوکه معدنی و یا سنگ ریزه هایی با قطر 1.5_1 سانتیمتر است .

2 - لایه میانی ، برای این لایه از قطعات ذغال  با طول  حد اکثر 2.5 سانتیمتر  و عرض یک سانتیمتر استفاده نمایید . مناسب ترین ارتفاع پنج در صد ارتفاع ظرف مورد نظر می باشد .

3 - لایه فوقانی ، مناسب ترین خاک در این لایه که محل اصلی کشت گیاه است نباید خاکی خیلی حاصلخیز وغنی باشد زیرا در غیر این صورت باعث  تسریع رشد گیاهان  و از بین رفتن هماهنگی مجموعه می شود . مخلوطی از دو قسمت  کمپوست ، یک  قسمت تورب و یک قسمت خاک لوم ترکیبی مناسب می باشد .

توجه : کلیه وسایل و مواد مصرفی باید ضد عفونی شده باشند

 

گیاهان مناسب برای تراریوم ( باغ شیشه ای )

در انتخاب گیاه برای تراریوم ( باغ شیشه ای )باید دقت شود که بین گیاهان از نظر نیاز به آب  و نور یک تجانس وسازگاری  وجود داشته باشد . گیاهان برگ  رنگی جلوه ای خاص به تراریوم ( باغ شیشه ای ) شما می دهند . از بیشتر گیاهان آپارتمانی می توان در تراریوم ( باغ شیشه ای ) استفاده کرد .

اسامی برخی از گیاهان مناسب برای تراریوم  :

آکوروس

آسپلنیوم

اسپنیش موس

بگونیا

بگونیا رکس

بنفشه افریقایی

بروملیا

پوتوس

پیرومیا

پیله آ

پرسیاوشان

تایلاندزیا

داوالیا

دراسنا

سرخس

سانسویریا

انواع عشقه

فیتونیا فیکوس پومیلا

گونه ها یی از اریکا

کروتون

کریپتانتوس

لیدو لاریوم

مارانتا

گونه‌هاي تراريوم

با گسترش تراريوم، محصولات ديگري در جهان شكل گرفتند كه نمايان‌گر جلوه‌هايي ديگر از زنگي جانداران زميني به شمار مي‌آيند. تراريوم و ويواريوم - Vivarium - هر دو در يك بسته شيشه‌اي شكل مي‌گيرند اما بر اساس آنچه در پي مي‌آيد تفاوت‌هاي كاملاً اساسي با يكديگر دارند كه متاسفانه گاه به اشتباه در جاي يكديگر نام برده مي‌شوند. با وجود گوناگوني زندگي‌هاي جانوري و گياهي، اكنون مي‌توان اين محصولات را با قالب سازگار با شكل طبيعي آن به صورت زيرپيكربندي كرد.

 

1- تراريوم : دربرگيرنده و جلوه‌گاه عوارض طبيعي و پوشش گياهي زمين.

با توجه به گوناگوني و فراواني گياهان وپوشش گياهي موجود در زمين اين محصول با تم‌هاي مختلف شكل مي‌گيرد. دو نمونه بيشتر شناخته شده اين بخش پوشش گياهي كويري  - Desertus-و پوشش گياهي گرمسيري  - Tropical -هستند.

پوشش گياهي كويري انواع كاكتوس و پوشش گياهي گرمسيري انواع گياهان برگ‌ پهن را در برمي‌گيرد.

 

 

2- ويواريوم : دربرگيرنده و جلوه‌گر زندگي جانوري.

با توجه به گوناگوني و فراواني جانوارن و خزندگان قابل نگهداري در يك محيط بسته اين محصول نيز با تم‌هاي مختلفي شكل مي‌گيرد. چهار نمونه بيشتر شناخته شده اين محصول عبارتند از :

 

الف- آكواريوم Aquarium محيطي كه آبزيان در آن نگهداري مي‌شوند .

ب- اينسكتاريوم Insectarium محيطي كه حشرات در آن نگهداري مي‌شوند .

 

پ - پالوداريوم Paludarium محيطي كه جانوران باتلاقي و معمولاً دوزيست در آن نگهداري مي‌شود.

ج- ویواریوم  Vivarium  محیطی که خزندگان و جانورانی از جمله ایگوانا ، دراگون  Deragon و ... را در آن نگهداری می کنند .

 

 

 

از ديدگاه رابطه با آب، تراريوم در مقابل آكواريوم - Aqua - به معني آب و پسوند مكاني -rium - جملگي به معني "تماشاگه آبزيان" است و از ديدگاه طبقه‌بندي ميان جانداران در مقابل ويواريوم - Viva به معني جاندار و پسوند -rium - جملگي به معني "تماشاگه جانداران" قرار مي‌گيرد.

 

 

 

البته با توجه به اینکه هر جانوری اخلاق و شرایط خاصی را می پسندد ، برای حفظ سلامتیشان باید نیاز هایشان را در طراحی زیستگاهشان لحاظ کنیم .